Dosyalar
Hz. Peygamber ve Çocuk
 

Fiji'den Guyana'ya İslam Dünyasının Üçüncü Dini Bayramı: Mevlid

25 Ekim 2010 Pazartesi Sonpeygamber.info / Denemeler


Günümüzde İslam dünyasından bahsedince akla hemen İslam Konferansı Teşkilatı ve buna üye 57 ülke gelmektedir. Yalnız İslam dünyasının sadece bu ülkelerden ibaret olmadığı da bir gerçektir. Zaten sınırları içindeki Müslüman nüfusu Endonezya ile başa baş giden, bazı kaynaklarda ise dünyada en fazla Müslüman nüfusa sahip Hindistan bu teşkilata ne üyedir, ne de gözlemci. Komşusu Endonezya gibi bu ülkede de en az iki yüz milyonun üzerinde Müslüman yaşamaktadır. Yine bugünlerde 80 milyonu aşan bir nüfusa sahip Afrika ülkelerinden Etiyopya'da ve bu ülkeden 1993 yılında ayrılarak bağımsızlığını elde eden beş milyon nüfuslu Eritre'de de yaşayan her iki kişiden birisinin Müslüman olmasına rağmen bu devletlerin İslam Konferansıyla gözlemci olarak dahi irtibatları bulunmamaktadır. Aynı durum 40 milyonu aşan nüfusuyla ve halkının yarıdan fazlası Müslüman olan bir başka Afrika ülkesi olan Tanzanya için de geçerlidir. Kısacası İslam Konferansı Teşkilatı deyince bugün dünya Müslümanlarının yaşadığı ülkelerin tamamının üyesi bulunduğu uluslararası bir kurum anlamayacağız. Ne var ki çeşitli faaliyetleriyle yeryüzünün farklı coğrafyalarındaki bütün Müslüman toplumlarla bir şekilde ilgilenme gayreti içinde olduğunu ifade etmek gerekir. Aslında asıl üyelik veya gözlemci üyelik bu teşkilatının kabul veya reddinden ziyade ilgili ülkenin iç siyasetiyle alakalı bir durumdur. Etiyopya, Eritre ve Tanzanya gibi ülkelerin üye olmamalarının altında yatan sebep buralarda devletin karar verici mekanizmalarını daha çok Hıristiyan idarecilerin ellerinde tutmalarıdır. Hindistan'ın üye olamamasında ise İslam Konferansının kuruluşundan itibaren bugüne kadar en etkin üyelerinden Pakistan'ın muhalefetinden kaynaklanmaktadır. 

İslam Konferansı Teşkilatına üye olsunlar veya olmasınlar yeryüzünün her bir köşesinde yerleşmiş küçük veya büyük Müslüman toplumların her yıl kalplerinin aynı anda attığı mübarek günleri, özellikle de bayramları bulunmaktadır. Hicri takvimin ilk ayı olan Muharremin birinci günü Müslümanlar için yeni bir yılın başlangıcı kabul edildiği için hemen hemen bir çok ülkede resmi tatil kabul edilmektedir. Zira mukaddes günler, yani oruç ve hac gibi ibadetler ve pek çok önemli gün bu takvime göre belirlenmektedir. Muharrem ayının onuncu günü de aynı şekilde "aşure" adıyla Afganistan, Bahreyn, Bengaldeş, Cezayir, Gambiya, Hindistan, Irak, İran, Lübnan, Pakistan, Senegal ve Somali gibi bazı Müslüman toplumlarda resmi tatil olarak kutlanmaktadır. Yine Hazret-i Peygamberin miraca yükselişi Birleşik Arap Emirlikleri, Cibuti, Filipinler, Irak, İran, Komor Adaları, Libya, Malezya, ve Uman'da; Kadir Gecesi ise Bengaldeş, Bruney Darüsselam ve Malezya'da resmi tatiller arasında yer almaktadır.  

Kazakistan gibi bazı İslam ülkelerinde ise mesela sadece "Kurban Ait" adıyla Kurban Bayramı tatil kabul edilirken ne Ramazan Bayramı ve ne de Mevlit resmi anlamda bayram olarak kutlanılmamaktadır. Ama "Nauryz Meyrami" adıyla, "Nevruz" bir bayram olarak kutlanmaktadır.  Kırgızistan'da ise her iki dini bayram "Orozo Ait" ve "Kurman Ait" adıyla kutlanırken "Nevruz" da "Noorouz" adıyla yeni yılın başlangıcı olarak resmi tatildir. Özbekistan da benzeri durum geçerli olup "Ramadan Hayıt" ve "Qurbon Hayıt" iki dini bayram olarak kutlanırken "Navruz" da resmi tatiller arasındadır. Yine Ortaasya'nın birer Müslüman ülkesi olan Tacikistan'da "Eid-e-Ramadon" ve "Eid-e-Qurbon" yanında "Navruz", Türkmenistan'da da "Ramazan Bayramı" yerine "Oraza Baramy" ve "Kurban Baramy adlı iki dinî bayram kutlanmaktadır.

Ramazan ve Kurban bayramları dışında diğer Müslümanlık adına bir takım faaliyetlerin yapıldığı özel günleri resmi gün kabul etmeyen ülkeler bulunmaktadır. Bunlar arasında Arnavutluk, Katar, Kenya, Kosova, Makedonya, Nepal (Eit al-Fitr/Ramazan Bayramı, Id ul Ajah/Bakarid/Kurban Bayramı); Ortaafrika Cumhuriyeti, Singapur (Hari Raya Puasa/Ramazan Bayramı; Hari Raya Haji/Kurban Bayramı), Doğu Timor, Togo, Türkiye ve Uganda gibi ülkeler yer almaktadır. Eski adıyla Birmanya olarak bildiğimiz Myanmar sadece Kurban Bayramını; Ruanda, Surinam ile Trinidad-Tobago ise Ramazan Bayramını resmi tatil kabul etmektedirler.

İslam ülkeleri içinde Türkiye'nin kendine has bir uygulaması olup 1989 yılından itibaren Kutlu Doğum Haftası adıyla tam 20 yıldır ülke genelinde dinî ve sosyo-kültürel bir çok etkinlikle kutlanmaktadır. Bu haliyle de İslam dünyasında benzeri görülmeyen bir tarzda Türk halkı üzerinde müspet tesir bırakmaktadır. Her ne kadar Osmanlı toplumundaki Mevlid merasimleriyle örtüşmese bile bugün toplumuzun büyük bir kesimi tarafından benimsenmektedir. Çok değil bundan bir buçuk, iki asır öncesinde Osmanlılar Mevlid Kandiline büyük önem vermekteydiler. Hatta Regaib, Miraç ve Kadir geceleri gibi Mevlid Kandili gecesi akşam namazından itibaren başlayan top atışları 13 Rebiülevvel günü ikindi vaktine kadar her ne namaz vaktinde 201 pare top atışıyla kutlanırdı. Bu uygulamayı 1835 yılında ilk başlatan padişah ise İkini Mahmud idi.

İslam Konferansı Teşkilatına üye ülkelerden 43'ünde, üye olmayanlar içinde de 10 kadar ülkede olmak üzere toplam 53 ayrı devlette Hazret-i Muhammed'in doğum günü "Mevlid" adıyla tatil günü olarak kabul edilmektedir. Rebiülevvel ayının 12'nci günü denk düşen bugün bazı ülkelerde herkes için resmi tatil olarak kutlanırken bazı ülkelerde ise sadece o ülkedeki Müslüman topluma mahsus bir tatil sayılmakta ve sadece onlar tarafından alışık oldukları törenler icra edilmektedir. 2008 yılında Rebiülevvel ayının 12'nci günü 20 Mart gününe tekabül ettiğinden bütün Müslüman ülkeler bu günü "Mevlid" günü olarak idrak ettiler. Sadece nüfusunun %8'inin Müslüman olduğu Büyük Okyanus adalarından Fiji yaşayan Müslümanlar bu günü 17 Mart 2008 günü kutladılar. Güney Amerika'da İslam Konferansı Teşkilatı üyesi iki ülkeden birisi olan Hollanda'nın eski sömürgesi Surinam'la komşu olan eski İngiliz sömürgesi olan Guyana'da da "Mevlit" 20 Mart günü resmi tatil olarak kutlanıldı.       

Genel olarak "Nebi'nin Doğumu Bayramı anlamında" ‘Îdü Milâdü'n-Nebî" ismi verilen bugün bütün Müslüman toplumların bir bayram havasıyla karşıladıkları bir gündür. Bazı devletler bugüne "Îd Milâdü'n-Nebî" derken, bazılarında "Melvîdü'r-Rasûl", Guyana'da "Nebî Günü" anlamında, "Yaou-mun-Nabi", Tanzanya'da ise "Maulid Day", yani "Mevlid Günü" gibi isimler verilmektedir.