Dosyalar
Hz. Peygamber ve Çocuk
 

Hadis ve Sirete Adanmış Bir Ömür



ImageOnlarca kitap, makale, sempozyum bildirisi, konferans ve akademik tez danışmanlıkları... Bunların yanında halka yönelik yapılan çalışmalarla birlikte hadis ve sirete adanmış bir ömür... Prof. Dr. İsmail Lütfi Çakan'ın bugün geriye dönüp bakıldığında bir insan ömrüne sığdırılması neredeyse pek de mümkün gözükmeyen bunca çalışması ve yetiştirdiği çok sayıda öğrenci onun hadis ve siret alanındaki hizmetlerinin en somut göstergesi olsa gerek.

Sonpeygamber.info okurlarının "2009 Yılı Hadis ve Sirete Hizmet Onur Ödülü" için tercihlerini İsmail L. Çakan'dan yana kullanmaları da ona olan vefa borcunu ödeme hususunda atılmış mütevazı bir adımdı.

Geçtiğimiz yıl "Sonpeygamber.info Hadis ve Sirete Hizmet Onur Ödülü"ne yine okurlarımız tarafından layık görülen Prof. Dr. Yaşar Kandemir'den sonra bu defa  Prof. Dr. İsmail Lütfi Çakan'ı sizlerle buluşturmak için kendisiyle konuştuk. Mesai arkadaşları ve öğrencilerinin Çakan hakkındaki görüşlerine ve onun eserleri hakkındaki detaylı bilgilere de aşağıdaki bağlantılardan ulaşabilirsiniz.

Arkadaşları ve Öğrencileri İsmail L. Çakan'ı Anlatıyor

Prof. Dr. İsmail Lütfi Çakan'ın Eserleri


Prof. Dr. İsmail Lütfi Çakan'la İlim Hayatı Üzerine...

-Neden fıkıh veya tefsir gibi bir alanda değil de hadis alanında çalışmaya karar verdiniz?

İmam-Hatip Lisesi'nden beri Siyer hocası olma niyetim vardı. Olmadı. Tefsir kadrosunun açık olduğu sınava boykot dolayısıyla girmedik. Nasip Hadis imiş.

-Akademik araştırmalarınızın yanında halka yönelik çalışmalarınızla da dikkat çektiniz. Ancak birçok akademisyenin doğrudan halka hitap etme konusunda biraz geride durdukları görülüyor. Sizce bu ikilemde nasıl bir denge kurulmalı?

-Bu bir bakıma kişisel tercih meselesidir. Benimki biraz da Diyanet teşkilatında 7 yıl kadar çalışmış olmanın verdiği alışkanlık soncudur denilebilir.

-Günümüz insanı hadislerden nasıl istifade edebilir? Günümüz insanına hadisleri nasıl ulaştırabiliriz?

-İnsanımızın bugün hadislerden istifade imkânları düne göre son derece artmıştır. Yeter ki istifade etmek istesin. Türkçe'ye çevirisi yapılmayan hemen hemen hiçbir temel hadis kaynağı kalmadı. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, şerhsiz hadis okumamaktır. Kısa da olsa açıklaması olan ve hadis alanında uzmanlığı bulunan kimselerin yaptığı açıklamaları içeren eserleri okumaya bakmak gerek.

-Günümüz dünyasında hadisler toplumun ihtiyaçlarına göre yorumlanırken ne tür problemlerle karşılaşılabilir? Mesela hadislerin asıl bağlamlarından koparılmaları gibi bir tehlike söz konusu olabiliyor mu?

-Sistem, grup ve cemaatlerin anlayışları, halkın yanlış kabulleri, kısaca değişik şartlanmışlıklar daima sorun olmaya devam ediyor. Ayrıca kültürel bir savaş ortamının doğal uzantısı olarak yanlı yaklaşımların, peşin hükümlülüklerin, geçmişe saygıda cimri davranmanın v.s. sebep olduğu kimi sapmalara rastlanılabilmektedir.

-Hadis alanında yetişen gençlerin durumunu nasıl görüyorsunuz?

-Bilimselliği önceledikleri sürece iyi görüyorum.

-Hadis çalışmalarında ödün verilmemesi gereken ilmî prensipler sizce nelerdir? Buna karşılık değişime açık olabilecek noktalar var mıdır sizce?

-Hadis ilminin tarihi süreç içerisinde yerleşmiş, gelenekselleşmiş bilimselliği esas alan kuralları vardır. Bu usullerin gelişen teknolojiden de yararlanarak daha geniş çerçevede ama mutlaka bilimsel amaç, araç ve yöntemlerle uygulanması ve ulaşılacak sonuçların yine bilimsel usul ve delillerle açıklanması her zaman mümkündür.

-Dünyadaki hadis araştırmaları açısından Türkiye'nin konumunu nasıl buluyorsunuz?

-Ülkenin durumu dünyadaki genel konuma paralel bir çizgide seyretmektedir.

-İlahiyat fakültelerimizdeki hadis eğitimini nasıl buluyorsunuz?

-Kişisel ve kurumsal gayretlere bağlı olarak farklı değerlendirmelere açık bir eğitim olarak gözükmektedir. Lisansüstü eğitim-öğretim ile bir ölçüde bu açık  kapatılmaya çalışılmaktadır.

-Akademik çalışmalara başladığınız dönemki durumla bugünkü durum arasında ilahiyat çalışmaları açısından bir mukayese yapabilir misiniz?

-Hiç kuşkusuz, hem yetişmiş eleman, hem eğitim-öğretim, hem hadis ile ilgili farklı seviyelerde gerçekleştirilmiş araştırmalar, yayınlanmış eserler, internet ve medya faaliyetleri ve dolayısıyla hadis kültürü bakımlarından çok farklı noktalara ulaşmış bulunmaktayız. Hadis ve sünnete yönelik eleştirilerin artmış olması bile bu gelişmenin göstergesidir.

-Sonpeygamber.info projesi hakkında ne düşünüyorsunuz? Bizlere ne tür tavsiyelerde bulunabilirsiniz?

-Bu tür projelerin ümmet-i Muhammed'in kimlik ve kişilik mücadelesinde özellikle yeni yetişen gençlik açısından çok olumlu birer imkân ve hatta mektep olduğunu düşünmekteyim. Yaygın eğitim kurumlarının en kapsamlısı olsa gerektir.

-Sizin bu konularda eklemek istediğiniz hususlar var mıydı?

-Sünnet ve sîret'in konuşulup tartışılmasından çok, öğrendiklerimizle amel edip yaşamaya, bilinçli ve pratik Müslümanlığa, dindarlığa ihtiyacımızın olduğuna inanıyorum.

 

İSMAİL LÜTFİ ÇAKAN BİYOGRAFİSİ

1945 yılında Samsun - Ladik'in Küçükkızoğlu köyünde doğdu. İlkokulu bitirdikten sonra hafızlığını ikmal etti. 1966'da Kayseri İmam Hatip Lisesi'ni, 1970'te İstanbul Yüksek İslâm Enstitüsü'nü bitirdi.

1977'ye kadar Diyanet İşleri Başkanlığı merkez ve taşra teşkilatında çalıştı. Ankara-Yenimahalle Vaizi iken İstanbul'da açılan Haseki Eğitim Merkezi'ne kursiyer olarak katıldı. Kursun bitimine altı ay kala 5 Aralık 1977'de İstanbul Yüksek İslam Enstitüsü'ne hadis asistanı olarak göreve başladı. 1982 yılında Erzurum İslamî Bilimler Fakültesi'ne sunduğu "Muhtelifu'l-Hâdis İlmi: Doğuşu, Muhtevası ve Çözüm Yolları" adlı teziyle doktor oldu. Bir ara kültürel işlere bakan Müdür yardımcılığı görevini yürüttü. 1987'de doçentliğe, 1993'te de profesörlüğe yükseldi. 1994-97 öğretim yıllarında  Marmara Üniversitesi İlahiyat Meslek Yüksek Okulu Müdürlüğü görevinde bulundu. Çakan, halen Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Hadis Ana Bilim Dalı öğretim üyesi olarak görevine devam etmektedir.Üçü erkek biri kız dört çocuğu vardır.

Çakan, İmam-Hatip Okulu'ndaki öğrencilik yıllarından beri mahalli ve ulusal gazete ve dergilerde yazılar yazdı ve yöneticilik yaptı. Özellikle Kayseri Hakimiyet gazetesi, Yeni İstiklal, Sebil ve Yeni Sabah gazeteleri, Diyanet gazete ve dergisi,  İslâm, Toprak, Tohum, İslâm Medeniyeti, Hakses, Nesil, Din Eğitimi, Altınoluk, Bilim ve Hikmet, Yeni Ümit ve  M.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi gibi dergilerde çok sayıda yazıları yayımlandı. İslâm ve Tohum dergilerinin açtığı makale yarışmalarında birincilik kazandı. Bu arada çeşitli dergilerde Lütkan, Münir Lütfi ve İsmail Seyidoğlu mahlaslarıyla da yazılar yazdı. 

Ayrıca Çakan, Yüksek İslâm Enstitüsü'nde öğrenci iken Türkiye Yüksek İslâm Enstitüleri Federasyonu'nda sekreterlik ve mezuniyetinden sonra da Türkiye Din Görevlileri Federasyonu'nda yönetim kurulu üyeliği görevlerinde bulundu.

Çakan, İSAV adına "İslam'da Kılık-Kıyafet ve Örtünme", "Hz. Peygamber ve Aile Hayatı", "Sünnetin Dindeki Yeri", "Yeni ve Çağdaş Bir Tebliğ Metodolojisi" gibi tartışmalı ilmî toplantılarda organizatörlük ve bu toplantıların kitaplaşmasında editörlük yaptı. Gençliğin Kaleminden Üç Cephesiyle Âkif ve Hadislerle Ahlâkî Davranışlar adlı anonim eserlerde belli bölümleri yazdı. Sünen-i Ebû Davud Tercüme ve Şerhi'ne mukaddime yazdı ve eserin  ilk sekiz cildinin redaksiyonunu yaptı. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi'nin kuruluş çalışmalarına katıldı ve ansiklopedinin ilk on cildine yetmiş kadar madde yazdı. İslâm Medeniyeti ve Ensar vakıflarının kurucuları arasında yer aldı.

Çakan, ayrıca yurt içinde düzenlenen birçok sempozyuma tebliğci ve müzakereci olarak iştirak etti. Son üç yıldır İstanbul-Göztepe Gözcü Baba Camii'nde Pazar günleri öğle namazından önce Mişkâtü'l-Mesâbih'ten Hadis dersleri yapmaktadır. Bu dersler Dost TV tarafından yayımlanmaktadır.

İSMAİL LÜTFİ ÇAKAN'IN ESERLERİ (Yayımlanmış Kitaplar)

ÇAKAN, İsmail Lütfi, Örnek Kul Son Resul, İstanbul, 2006

ÇAKAN, İsmail Lütfi, Dînî Hitâbet, Çeşitleri - İlkeleri - Örnekleri, İstanbul, 2003

ÇAKAN, İsmail Lütfi, Ashâbının Dilinden Peygamberimiz, İstanbul, 2006

ÇAKAN, İsmail Lütfi, İyi Müslüman, İstanbul, 2006

ÇAKAN, İsmail Lütfi, Hadis Nasıl Okunur Okutulur, İstanbul, 2003

ÇAKAN, İsmail Lütfi, Hatib Bağdâdî'ye Göre Hadis Öğrenimi, İstanbul, 2005

ÇAKAN, İsmail Lütfi, Sahâbe Kıvâmı, İstanbul, 2005

ÇAKAN, İsmail Lütfi, Hadis Edebiyatı, İstanbul, 2003

ÇAKAN, İsmail Lütfi, Hurâfeler ve Bâtıl İnanışlar, İstanbul, 2007

ÇAKAN, İsmail Lütfi, Hadislerle Gerçekler-İslâm Öncelikli Bir Hayat İçin-, İstanbul, 2003

ÇAKAN, İsmail Lütfi, Âkifçe Tespitler -Değerlendirmeler, İstanbul, 2006

ÇAKAN, İsmail Lütfi, Onlar Böyleydi, İstanbul, 1966

ÇAKAN, İsmail Lütfi, Olay ve Ölçü Olarak Hicret, İstanbul, 2004

ÇAKAN, İsmail Lütfi, Seçme Hadisler -33 Hadis 33 Yorum-, İstanbul, 2008

ÇAKAN, İsmail Lütfi, Müslüman Kimliği, İstanbul, 2007

ÇAKAN, İsmail Lütfi, Hadislerde Görülen İhtilâflar ve Çözüm Yolları, İstanbul, 2000

ÇAKAN, İsmail Lütfi, Hadis Usûlü, İstanbul, 2006

ÇAKAN, İsmail Lütfi, Eyüp Sultan Hazretlerinden Kırk Hadis, İstanbul, 1982

ÇAKAN, İsmail Lütfi, Hakkı Tavsiye Metod ve Vasıtaları, İstanbul, 2006

ÇAKAN, İsmail Lütfi, Anahatlarıyla Hadis, Bilgisi - Tarihi - Dindeki Yeri, İstanbul, 1999

ÇAKAN, İsmail Lütfi, Sırât-ı Müstakîm ve Yolcuları, İstanbul, 2005

ÇAKAN, İsmail Lütfi, Riyâzü's-Sâlihîn- Peygamberimizden Hayat Ölçüleri, (Raşit Küçük ve Yaşar Kandemir'le birlikte) İstanbul, 2001

ÇAKAN, İsmail Lütfi, Sıra Bizde, İstanbul, 1995

ÇAKAN, İsmail Lütfi, Kur'ân-ı Kerîm'e Göre Peygamberler ve Tevhid Mücâdelesi, İstanbul, 1985

ÇAKAN, İsmail Lütfi, Müslümanca Yaşamak, İstanbul, 2004