Yirmi beş senedir resmen icra edilen "kutlu doğum haftası" son yıllarda önceden belirlenen bir temanın tüm etkinliklerde çeşitli açılardan ele alınması şeklinde kutlanıyor. Bu senenin teması ise “Din ve Samimiyet”. Bu vesileyle geçen hafta boyunca tüm ülkede 'ihlas'ın yakın akrabası olan ‘samimiyet’ anlatıldı.

Siyer kaynakları Hz. Peygamber’in Taif yolculuğunu anlatırken oradan taşlanarak kovulduğunu ve derin bir üzüntü içinde bir bağa sığındığını kaydederler. İşte tam bu noktada O'nun neye üzüldüğünü bilmek bizim için çok ciddi bir önem taşıyor. Aynı durumda kalsaydık, yani hem vatandaşları arasında hayatı tehlikede olan hem de sığınmak amacıyla gittiği akraba topraklardan taşlanarak kovulan biri olsaydık neye üzülür, neyden korkardık?

Bu sorunun teorik boyutları hem beni aşar hem de bu köşenin hedef ve sınırını. “İlim için ilim” olur mu? "Bilmek" tek başına bir hedef olarak yeter mi? Bilgi sadece akademik mahfillerde kendimize yer açma vasıtası mıdır?

Halka dönük bir amacı olmayan, bu amacı gerçekleştirecek bir dil üretemeyen ve bunu başarabilmek için gereken tüm çabayı küçümseyen bir ilim talibinin içinden geldiği toplum kesimini (çoğu ilahiyatçının düşük ve orta gelirli sosyal kesimin çocukları olduğunu düşünürsek) böylesine reddetmesi hangi psikolojik yaralanmaların sonucu ve hangi sosyal problemlerin habercisidir?

Yaratanın “isteyin, vereyim” dediğine inananlar olarak asla küçük hedefler koymayalım kendimize. Büyük bir mevkideki küçük insanın çevresine açtığı problem kadar küçük bir mevkideki büyük insan bizzat kendi özüne dert olur. İçine büzülür, kendini zehirler; ağır çekim bir intihardır onunkisi. (Buradaki büyüklükten kasıt kapasite ve yetenek büyüklüğüdür; Allah katındaki büyüklük değildir. Allah katında büyük olmak her durumdaki insanın yapabileceği bir şeydir. Peygamberimiz de insanları dünya işlerinde görevlendirirken sadece Allah katındaki değerlerine değil; bahsettiğimiz anlamdaki kapasitelerine bakmıştır. Bakınız: Ebû Zer örneği.)

Bedenimizin, evimizin, çevremizin bakıma ihtiyacı olduğu gibi kalbimizin, ruhumuzun, hatta imanımızın da bakıma ihtiyacı vardır. Evinize bir hafta, arabanıza birkaç ay, bahçenize bir yıl bakmasanız ne olur, bir düşünün. Görünür bakımsızlıklardan rahatsız olan gözümüz; kalplerimizin, ruhlarımızın, inançlarımızın bakımsızlığını nasıl görecek? (Başkalarının değil, kendi bakımsızlığımızın...)

Çağımızın yükselen kavramlarından biri de “sevgi”. Her yerde, herkes, durmadan onun öneminden bahsediyor. (Bu vesileyle bir toplumda neyin eksikliği çekiliyorsa onun daha çok konuşulduğunu hatırlamakta yarar var. Yani sevginin bu kadar çok dillendirilmesi hayatlarımızdaki eksikliğinden.)

Kıssalar insanoğlunun yeryüzündeki serüvenini, kutsal olanla müsbet ve menfi ilişkisi açısından, önemli dönüm noktalarıyla bize anlatır. Bu uzun süreç boyunca elbette inanç sahasında sayısız olay meydana gelmiş ve yine sayısız insan doğru ve yanlış örnekler olarak kendi zaman dilimlerinde kendi rollerini oynamışlardır.

Kul olmayı, kul olarak tanımlanmayı insan özgürlüğü önünde temel bir engel olarak görenlerin nelere nelere kul olduklarını hiç düşündünüz mü?

İnsan kuldur. Ya hazlarına, ya ihtiraslarına, ya bağımlılıklarına, ya şehvetine...

Kur'ân'da "abd" (kul) insanın Rabbine göre konumunu tanımlamak için kullanılmış; insanın insani niteliklerini sınırlayan bir derece düşüklüğünü değil; Yaratan'a aidiyeti gösterdiği için bir mertebe ifade etmiş. (Nisa/172; Kehf/65; Meryem/93) Peygamberler, melekler, cinler hatta bütün mahlûkat için "kul" denmiş. (Nisâ /172; İsrâ /1; Zâriyât /56; Meryem/93)

E: İndirildiği günden bugüne değişmemiş ve değişmesine Allah’ın izin vermeyeceği bir kitabımız var. Peki, bunun kıymetini biliyor muyuz? Yoksa tarihten ders almayıp, biz de iktidar mücadeleleri yüzünden kendi kitabımızı mı zedeleyeceğiz?

F: Hayır, bunu istesek de yapamayacağız, çünkü Allah izin vermeyecek. Biz Kur'ân'ı değiştiremeyeceğiz, ama Kur'ân'ı anladığımızda anladığımız şeyden rahatsız olursak beynimizdeki Kur'ân algısını değiştireceğiz. O zaman da kaybeden Kur’ân değil, biz olacağız.