Tevbe Suresi’nin ilk ayetleriyle, Müslümanlarla puta tapanların bundan böyle dini, siyasi ve sosyal konularda bütünüyle birbirinden ayrılacağı bildiriliyordu.

Peygamber Efendimiz'in çıktığı seferler bugünün soruları için de cevaplar barındırıyor.

“Dırâr” kelimesi “zarar vermek, sıkıntı vermek” gibi anlamlara geliyor Arapça’da.  Mescid-i Dırâr, Müslümanları birbirinden ayrı düşürerek zayıflatıp Medine’den çıkartmayı hedefleyen bir faaliyetin merkezi olarak tasarlanmıştı, o yüzden bazen “Mescid-i Nifak” diye de anılmıştır rivayetlerde.

Peygamberimiz (sav) Müslümanlardan savaşa katılmayanlar arasında sadece bu üç kişiyle irtibatlarını kesmelerini istedi. Böylelikle bu üç kişi toplumdan tecrit olarak yalnızlaştı. “Dünya bana karşı farklı bir dünya haline geldi, bildiğim dünya olmaktan çıktı” diye anlatıyor Ka’b bin Malik yaşadığı tecrit dönemini.

Selam niye eksiliyor hayatımızdan veya muradını neden sağlamıyor insan ilişkilerinde?  Kadınların ve erkeklerin kamusal alandaki velayet bağı üzerine niçin bu kadar az düşünülüyor? 

Sıla-i rahim, araya giren yılların öncesindeki masumiyet çağını düşündürdüğü için de kıymetli bir vecibe. Doğup büyüdüğümüz beldeyi az veya çok yanımızda taşıyoruz ömrümüz boyunca. Oyun oynadığımız sokaklar gibi üzüntüyle sindiğimiz köşe başları da bizimle yol alıyor geleceğe.

Huneyn ve Evtas’ta yaşadıkları mağlubiyetin ardından Sakifliler yurtları olan Taif’e sığındılar. Malik bin Avf’ın komutası altında, cahili düzeni korumak için yeniden örgütlendiklerinin haberleri geliyordu. 

Mekke tevhidin olduğu gibi hurafelerin, şirkin de merkeziydi. Mekkeliler İslam’ı kabul ettikten sonra hayatlarındaki putları ve hurafeleri aşamalı olarak terk ettiler.

Hudeybiye’nin ardından Müslümanlar Kureyş’e verdikleri sözlere titizlikle uydular. İslam’ı tebliğ ederken Mekke ile ilişkilerinde anlaşmanın sınırlarını korumaları, Müslüman ahlâkının göstergesi olarak dikkatleri çekiyor, hayranlık uyandırıyordu.

Mute Savaşı, zaferin bazen geri çekilmekle de kazanılacağını gösteren ilginç ayrıntılar içeriyor.